เช็งเม้ง เทศกาลไหว้บรรพบุรุษ

ช่วงเวลานี้ตามความเชื่อและวัฒนธรรมเก่าแก่ของคนจีน เป็น ช่วงเทศกาลเช็งเม๊งครับ .... และในฐานะลูกหลานคนจีนคนหนึ่ง ทำให้ผมได้มีโอกาสไปไหว้บรรพบุรุษ ที่ฝากฝังอยู่ที่ต่างจังหวัด เมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมานี่เอง ... ไหนๆก็อยู่ในช่วงเทศกาลแล้ว ผมก็เอาเกร็ดความรู้เกี่ยวกับเทศกาลนี้มาฝากกันครับ
credit: http://www.chulapijarn.sgcu.chula.ac.th/chingming/index.html

ที่มาที่ไปของ เช็งเม้ง!!

เทศกาลเช็งเม้งเป็นธรรมเนียมการไหว้บรรพบุรุษที่ฮวงซุ้ยในช่วงเดือน 3 ของจีน โดยกำหนดให้ไหว้ภายใน 15 วันแรกของเดือน วันไหนก็ได้ ซึ่งที่เมืองไทยนิยมไปไหว้ [ปีนี้เป็น]วันที่ 5 เมษายน แต่บางบ้านก็อาศัยดูวันดี และก็มีอีกหลายบ้านที่อาศัยดูวันสะดวกตำนานการไหว้ที่ฮวงซุ้ย มาจากว่า เดือน 3 เป็นช่วงเวลาในฤดูใบไม่ผลิของจีน ต้นไม้ใบหญ้าเขียวชอุ่มสวยงามสมควรแก่การไปชมทิวทัศน์ จึงเกิดเป็นธรรมเนียมไปไหว้บรรพบุรุษที่สุสานแทนการไหว้อยู่ในบ้านแต่ต้องไปไหว้ในช่วงเช้า อย่าให้เลยเวลาเที่ยง เมื่อไปถึงสุสานให้ไหว้เจ้าที่แป๊ะกงด้วยของคาวของหวาน ผลไม้ ขนมอี๊ 5 ที่ 5 ถ้วย เพราะการไหว้เจ้าคือการไหว้ธาตุทั้ง 5เวลาจุดธูปไหว้ ก็ต้องไหว้ธูป 5 ดอก บางแห่งมีไหว้เจ้าประตู หรือที่เรียกกันว่า " มึ่ง-ซิ้ง" ก็ต้องไหว้ธูปเพิ่มอีก 2 ดอก ปักที่เสาประตูข้างละดอก จากนั้นจึงเข้าไปไหว้บรรพบุรุษที่หลุม ซึ่งทางสุสานจะปัดกวาดทำความสะอาด ดายหญ้า และกางเต็นท์ไว้ให้ ถ้าเราสั่ง โดยเสียค่าบริการให้

ของไหว้หลุมมี 2 ชุดชุดหนึ่งไหว้บรรพบุรุษ อีกชุดหนึ่งไหว้โท้วตี่ซิ้ง คือ เทพยดาผืนดิน ของไหว้บรรพบุรุษมีของคาว ของหวาน ผลไม้ โดยนิยมกันว่าต้องมีขนมไหว้เป็น " จูชังเปี้ย " หรือ " ขนมเปี๊ยะกรอบ " และมีกับข้าวที่บรรพบุรุษชอบ แถมด้วยอาหารน้ำ 1 อย่าง จะเป็นน้ำแกงหรือขนมอี๊ก็ได้อย่างไรก็ตามแผ่นดินใหญ่และทำตาม ก็จะเอา " หอยแครงลวก " ไปไหว้ด้วย และจะช่วยกันกินหอยแครงตรงฮวงซุ้ยนั่นเอง ส่วนเปลือกหอยที่เหลือจะโปรยไว้บนเนินดินนอกจากนี้ก็มีของไหว้เทพยดาผืนดินซึ่งเหมือนของไหว้แป๊ะกง การไหว้บรรพบุรุษที่ฮวงซุ้ย มีธรรมเนียมการเอาสายรุ้งไปแต่งโปรยไว้บนเนินดินเหนือหลุม ถ้าไหว้เป็นปีแรก จะใช้สายรุ้งสีแดงโดยเฉพาะ ปีต่อ ๆ มา จึงเล่นหลายสีได้ [ที่เมืองไทย ไม่เคยเห็นคนเอา"หอยแครงลวก"ไปไหว้ซักที อาจเพราะความไม่สะดวกก็ได้มั๊งครับ]

การไหว้ต้องไหว้เทพยดาผืนดินก่อน ด้วยธูป 5 ดอก เพราะถือว่าท่านเป็นเทพเจ้าที่จากนั้นจึงไหว้บรรพบุรุษด้วยธูป 3 ดอก และต้องไหว้ 3 รอบ (เฉพาะบรรพบุรุษ) รอจนไหว้ครั้งที่ 3 แล้ว จึงเผากระดาษเงินกระดาษทอง จากนั้นจึงจุดประทัดส่งท้าย เรื่องธรรมเนียมการจุดประทัดนี้ เข้าใจว่าเพื่อให้เสียงอันดังช่วยขับไล่สิ่งไม่ดี ไม่ให้เข้าใกล้กวนบรรพบุรุษ ยิ่งไปกว่านั้น มีการถือว่า ประทัดยิ่งดังยิ่งดี จะทำให้ลูกหลานยิ่งรวย จากประเพณีพิธีกรรมดังกล่าวล้วนเกิดจากความกตัญญูรู้คุณที่ลูกหลานพึงมีต่อบรรพบุรุษของตนเอง [แต่ว่าโดยความเชื่อของบ้านผมแล้ว การจุดประทัดที่สุสาน ไม่ดีครับ เพราะเป็นการรบกวนบรรพบุรุษ และขับไล่ไม่เฉพาะสิ่งไม่ดีเท่านั้น อาจรวมไปถึงบรรพบุรุษเราเองด้วยครับ ... อันนี้ก็ขึ้นอยู่กับความเชื่อส่วนบุคคลครับ โปรดใช้วิจารณญาณในการตัดสินใจ]